Devlet Tiyatroları oyuncuları tarafından Türk Meclisi’nde düzenlenen ‘18 Mart Çanakkale Anma programında Meclis Başkanı İsmail Kahraman’ın talimatı ile kadın tiyatro sanatçılarının sahneye çıkması engellendi, kadınlar salonun kenarında bekletildi. Kadınları aşağılayan bu yobaz uygulama karşısında sanatçılar ve kadın örgütleri İsmail Kahraman’ı istifaya çağırdı.
45 kadın örgütü: Sahneyi yasaklayanlar istifa etmeli
Uygulamaya tepki gösteren 45 kadın örgütü ortak açıklama yaparak, “99 yıl sonra kadın sanatçılara sahneyi yasaklayanlar derhal istifa etmelidir” dedi.
Açıklamada, “Kadın oyunculara yönelik bu uygulama, Anayasa’ya aykırı olmanın ötesinde ayrımcılıktır, aşağılamadır, insan onurunu ayaklar altına almaktır. Biz kadınlar, kadınlara dönük bu dehşet verici muameleyi kınıyor, ‘bu oyunda rol alan tüm sorumluların’ ortaya çıkarılmasını, Türk Ceza Kanunu açısından suç oluşturan bu ayrımcılık nedeniyle yargılanmalarını; derhal istifa ederek siyaset ve bürokrasi sahnesinde bir daha da yer almamalarını istiyoruz” ifadelerine yer verildi.
Öte yandan Oyuncu Tilbe Saran, change.org’da Türk Meclisi yetkililerinin istifa etmesi için imza kampanyası başlattı.
100 kadın sanatçı: Her yerdeyiz, sahnedeyiz, oh
Kenter Tiyatrosu’nda sahneye çıkan 100 kadın ise protesto amaçlı farklı yazarların kaleme aldığı tiyatro oyunlarında geçen yüz repliği hep birlikte okudu.
Sahne öncesi Tilbe Saran eşliğinde provada bir araya gelen ve replik çalışması yapan kadınlara salondakiler de eşlik etti. Kucağında çocukları ve torunlarıyla destek için gelen kadınlar, sık sık “Sahnedeyiz” ve “Her yerdeyiz” sloganları attı. Sahnedeki kadınlara salonda yer alanlar da alkışlarıyla destek verdi.
Dünya bir sahne, herkes oyuncu
Kısa bir konuşma yapan oyuncu Tilbe Saran, bugün bir arada olmanın son derece önemli olduğunu vurgulayarak, “Türkiye halkının iradesini temsil etmesi gereken Meclis’te toplumsal cinsiyet ayrımcılığın en açık cüretini gördük. Sahnedeki cesaretimizi Afife Jale’den aldık. Varlığımız tüm hafızalara kazınıncaya dek sahnede olmaya devam edeceğiz. Dünya bir sahne, kadın erkek hepimiz oyuncuyuz. İyi ki hepimiz birlikteyiz” dedi.
İlk repliği Oyuncu Gülriz Sururi okurken, ardında kendilerine Afife Jale’nin torunları diyen sahnedeki kadınlar mesaj içeren repliklerini tek tek okudu. Okunan repliklere sahnedekiler kimi zaman gülerek kimi zaman da düşünerek karşılık verdi.
‘Olmak ya da olmamak’
Okunan repliklerden bazıları şunlar: “Zamanın burasında insanlık biziz. Burada ne yapmaktayız, işte bütün mesele bu. Ben toprak anayım, siz hepiniz sünepesiniz. Zorbalığı bu topraklardan atmaya ant içmiş insanlarız. Her şey para olmuş para, para, para… Büyük bir orkestranın ikinci korisisin. Alışkanlık kötü bir şey, korku gibi. Dinleyin dinleyin, nedir bu, istifa diye bağırıyorlar. I realy don’t understand (Gerçekten anlamadım). Balonlar mavi ve kırmızı balonlar… Üzülmeyin onun için. Konuyu dinlediniz mi; içinde huzurluk yok değil mi? Olmak ya da olmamak işte bütün mesele bu. Kötülere kul olması iyi insanların, göğsüne hançer saplamak varken. Bilinç böyle korkak ediyor hepimizi. Olmak ya da olmamak işte bütün mesele bu.”
Okunan 100 replik ardından sahnedeki kadınlar, “Her yerdeyiz, sahnedeyiz, ohh” diyerek kısa bir koreografi sahneledi. Replik okumaları, izleyiciler tarafından dakikalarca ayakta alkışladı. Etkinlik, “Sokakları da meydanları da terk etmiyoruz” sloganları ile son buldu.
