Türkiye, bir uluslararası soruşturmada daha zirveyi zorladı: Danimarka’nın ifade özgürlüğü örgütü Freemuse, 2016’da dünya genelinde sanata ve sanatçıya yönelik baskı, sansür, saldırı ve hak ihlallerini raporladı; Türkiye, bu alanda dünya ikincisi oldu.
Freemuse “Art Under Thread” (Tehdit Altında Sanat) başlığıyla her yıl yayımladığı raporda, 2016 yılında 78 ülkede toplam 1.028 ihlal tespit etti. Freemuse’un açıklamasına göre, geçtiğimiz sene 496 olarak raporlanan ihlaller, bir yıl içerisinde yüzde 119’luk bir artış gösterdi.
Kâr amacı gütmeyen kuruluş, raporunda bulgularını belli kategorilere ayırdı: Öldürülme, saldırı, kaçırılma, hapsedilme ve tehditler “ciddi ihlaller” kategorisinde yer aldı; sansür faaliyetleri ise ayrı bir kategori olarak incelendi. Rapordan bazı önemli veriler şöyle:
* 840 sansür vakası kaydedildi.
* 188 ciddi ihlal gerçekleşti. Bunlar arasında üç öldürülme, iki kaçırılma, 16 saldırı, 84 hapsedilme ve tutuklanma, 43 dava, 40 işkence ve tehdit vakası var. Türkiye’de ise üç saldırı, 11 hapsetme, yedi dava, iki tehdit ve işkence, 13 sansür, bu kategoride raporlandı.
* Müzisyenler, toplamda 86 ciddi ihlal vakası ile en büyük baskıya maruz kalan sanatçı grubu.
* Müziği 32 vaka ile tiyatro, 27 vaka ile görsel sanatlar takip etti.
* Sinema, en çok sansürlenen sanat kolu oldu. Sansür vakalarının yüzde 79’unda muhatap sinema sanatçılarıydı.
* İran, toplam 30 ciddi ihlal vakası ile bir kez daha sanatsal özgürlüğü en fazla kısıtlayan ülke oldu. Ülke, 20122den bu yana Freemuse’nin raporunun “şampiyonu”.
* Listede ikinci sırada Türkiye bulunuyor. Türkiye’yi Mısır, Nijerya, Çin, Malezya, Suriye, Tanzanya ve Özbekistan takip ediyor.
* Sansür alanında ise en fazla öne çıkan ülke, toplam 557 vaka ile Ukrayna. Freemuse, bu sayının Rusya-Ukrayna çatışması nedeniyle 554 Rus filminin yasaklanması sebebiyle oluştuğunu belirtiyor.
* En çok sansür uygulayanlar listesinde Türkiye, yedinci sırada. İlk 10’daki diğer ülkeler ise Kuveyt, Çin, Mısır, Hindistan, Rusya, ABD, Pakistan ve İran. Tüm dünyadaki sansür kayıtlarının yüzde 88’i bu ülkelere ait.
KÜLTÜR SERVİSİ
