TEMEL DEMİRER “Kalbim! elimden tut elimden tut sensiz bir şey yapamam.”[1] ‘Aşkla Sana’, ‘Gezgin’, ‘Ferhat’, ‘Sevdadır’, ‘Adak’, ‘Beyaz Ölüm Kuşları’, ‘Bir Gün Sevişmeyi Bana’, ‘Eski Bir Gün İçin Şiirler’, ‘Günler Perişan’, ‘Her Şey Tekrardır Biraz’, ‘Hüzün Mevsimi’, ‘Merhaba Canım’, ‘Orman’, ‘Pencere’, ‘Sakalsız Bir Oğlanın Tragedyası’, ‘Sığıntı Kuşu’, ‘Yeryüzü Ağacı’, ‘Kan Reçetesi’ndeki dizelerinden anımsayacaksınız Onu… “alnını/ dağ ateşiyle ısıtan/ yüzünü/ kanla …

TEMEL DEMİRER “Kırlaştı saçlarım, yakınmıyorum; ölüme yargılı insan doğumda; yeraltı mı daha korkunç bilmiyorum, dünya mı? Yaşadım yaşadığımca.”[2] Şair, yazar, sanat-edebiyat eleştirmeni ve gazeteci Ahmet Oktay Börtecene, 3 Mart 2016’da 83 yaşında hayata gözlerini yumdu. Edebiyatın en üretken kalemlerinden şair, yazar, gazeteci ve eleştirmenlerindendi. 21 Ocak 1933’te Ankara’da doğan Ahmet Oktay’ın şiire olan tutkusu erken yaşta başladı. Şiir yazmaya ortaokul …

TEMEL DEMİRER “Aldanmak ehemmiyetsiz bir cezadır. Aldatmak mühim bir azap.”[2]   “Aykırı” -olarak nitelenen- kafalardan biriydi. 13 Mart 1910-21 Nisan 1973 kesitinde yaşamış romancı, yazar, düşünür, senaryocuydu; hayatının önemli kısmını Çankırı, Çorum, Kırşehir, Malatya hapishanelerinde geçirmişti. Yazınımızda tarihsel roman, Cumhuriyet dönemi öncesi [Osmanlı] ve sonrası [TC] denince, akla gelen, gözlemci-araştırmacıydı. Marksistti. Aziz Nesin ve Dr. Hikmet Kıvılcımlı’nın yakın arkadaşı. Harp …

TEMEL DEMİRER “Şiir insanları sevmeye yarar.”[2] “Şiir hep üvey evlat olacaktır,”[3] vurgusuyla, “Yeryüzünde şiirden başka yalnız var mıdır acaba?”[4] diyen Süreyya Berfe’nin görüşünü paylaşmayanlardan biri olarak ben de, Gabriel García Márquez’in deyişiyle, “Ben, hâlâ şiir okuyanlardanım”… Kanımca Murat Belge’vari zevzeklikle[5] anlaşılabilir bir şey olmayan şiir devrimcilerin has evladı olması yanında aşkı ve hayatı çoğullaştırandır… Çünkü şiir bir yaratıcılık olması yanında; “yürek işidir.”[6] Yüreksizler, …

TEMEL DEMİRER “Vaiz vaizdir, tiyatro da tiyatrodur.”[1]   Tiyatro bir sevdadır; ben de sevdalılarındanım. “Tiyatro” deyince… ‘Bir Delinin Hatıra Defteri’nde Nikolay Vasilyeviç Gogol’ün, “Bu dünyada hiçbir şey kalıcı değildir”… ‘Keşanlı Ali Destanı’nında Haldun Taner’in, “İnsanın eski huyu/ Kendine hep bir put yapar/ Oldum bittim böyle bu/ Kendi yapar kendi tapar”… ‘Macbeth’de William Shakespeare’in, “Balık yemek isteyen ancak ayaklarını ıslatmaktan korkan zavallı kedi gibi …

TEMEL DEMİRER “Sorular ölmezler, sorular.”[2] “Kötülüğün Sıradanlaşması” ilk olarak siyaset bilimci Hannah Arendt tarafından Nazi Almanyası’nda emir kullarına dönüşüp, her tür acımasızlık ve kötülüğü yapar duruma gelişlerini açıklamaya çalışırken, kötülüğü insandan çok rejime bağlayan bir tez ileri sürüldü. Buna göre, totaliter rejimler insanları akıl ve vicdandan uzaklaştırarak robotlaştırdıklarından, “kötülüğün sıradanlaşmasına” da yol açmaktalar. Gelinen Türkiye gerçekliğinde (AKP iktidarının ve Saray …

TEMEL DEMİRER “Bir film bir şairin yüreğindeki bir göz olmadıkça asla gerçekten iyi değildir.”[1] Francis Ford Coppola’nın, “Sinema filmler ve sihrin yakından ilişkili olduğunu düşünüyorum. İlk film çeviren insanlar sihirbazlardı,” diye tanımladığı Yedinci Sanat, yani “Sinema, duygular, düşler ve içgüdü dünyalarını anlatmak için en iyi araçtır,” Luis Buñuel’in ifadesiyle… Bu kadar da değil; Pier Paolo Pasolini’nin, “Sinema… bir düştür. Estetizmin çeşitli …

TEMEL DEMİRER “Dün nasılsa bugün de öyle, öldürülür taşıyanlar ışığı, başkaları alır onların yerini, ışığa dokunamaz ama kimse.”[1]   Bertolt Brecht’in, “Ondan beridir ki, umudu var dünyanın…” betimlemesinde olduğu gibi, tarihin ön saflarındaydı… Baş eğdirilemeyen mücadelesine ilişkin olarak hepimiz; Louis Aragon’un, “Sevmiş olmaktandır övüncüm/ başka değil,” dizelerini anımsatandı… Yannis Ritsos’un, “Bunca ölü ölümsüz,/ bunca diri ölü” veya Can Yücel’in, “Kuş …

TEMEL DEMİRER “Skudas nana nena!”[1]   Anadili, aldığımız nefes kadar önemlidir. Dikkat “anadil” değil; anadili diyorum: Çünkü anadil birçok dile köken olan, birçok dili doğuran dil anlamındadır. Başka bir ifadeyle, anadil, kendisinden başka diller türetilmiş olan dil demektir. Anadili ise insanın çocukken anasından, evindekilerden ve bağlı olduğu topluluktan öğrendiği dildir. UNESCO’nun 21 Şubat 1999’da kabul edilen Uluslararası Anadili Günü devasa …

TEMEL DEMİRER  “Dünya hiç olmasaydı bile müzik var olurdu.”[1]   Biraz “abartılı” bulsam da; Yehudi Menuhin’nin, “Her insanın doğasında olan, yaratılıştan gelen şeyin yalnızca müzik olduğunu düşünebilirim,” saptamasına müthiş bir değer atfederim; tabii Pierre Beaumarchais’nin, “Bugünlerde söylenmeye değmeyecek sözler şarkı yapılıyor,” uyarısını da “es” geçmeden… Soru(n)ların ortasında “Güncel müzik nedir, nasıldır” sorusuna yanıtın, “Madonna’nın ‘Kötü Müzik, Cafcaflı Şov’uyla… müziğini bu kadar ruhsuz bir …