Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Başkanı Robert Spano’nun Türkiye ziyareti ve Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya gelmesi Türkiye’de ve Avrupa’da tepki çekti. Bir süredir bazı davalarda Türkiye lehine siyasi kararlar veren AİHM’in, başkanlık düzeyindeki bu ziyareti, bundan sonraki kararların daha fazla sorgulanmasına yol açacak.
AİHM Robert Spano’nun Türkiye ziyareti tartışılıyor. Adalet Akademisi’nde düzenlenen “24. Dönem Hakim ve Savcı Adayları Eğitimi Açılış Programı”na katılan Spano’nun sonrasında Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılmasını talep eden AİHM’nin kararı için ”Bizi bağlamaz” diyen AKP’li Cumhurbaşkanı Recep T. Erdoğan ile görüşmesi tepki topladı.
Hukukçu Dr. Kerem Altıparmak, Spano’nun üç yıl AİHM Türkiye dairesinde çalıştığını anımsataraka, Türkiye’de yaşanan insan hakları ihlallerini bilmemesinin mümkün olmadığını söyledi. Spano’nun Adalet Akademisi’nde yaptığı konuşmada insan hakları ihlallerine değinememesine de tepki gösteren Altıparmak, AİHM Başkanı’nın Türkiye’yi neden ziyaret ettiğine anlam veremediğini kaydetti. Altıparmak, “Spano, Adalet Akademisi’nde ders vermek için gelmedi. Bir pozitif adım görürsün onu desteklemek için gelirsin. Bazen işler kötüdür ama iyiye doğru eviriliyor, sen de ucundan tutup destek vermek için gelirsin ama şimdi ne var, niye geliyorsun ki?” diye sordu.
Sorun yoksa gidip devlet başkanıyla da görüşebileceğini kaydeden Altıparmak, ”Türkiye’de sorun olmaz olur mu, Türkiye kan ağlıyor, herkes bunun farkında. Spano’nun farkında olmamasının mümkün değil” dedi.
Ahlaki olarak kabul edilemez
Spano’nun İstanbul Üniversitesi’nden fahri doktora unvanı almasının da ahlaki olarak kabul edilemeyeceğini vurgulayan Altıparmak, “Üniversiteden ihraç edilen KHK’li akademisyenler AİHM’e başvuracak. Nasıl olacak?” diye sordu. Ya şahsen ya da kurum olarak AİHM’in bu eleştirilere bir cevap vermesi gerektiğini kaydeden Altıparmak, şöyle devam etti: ”Tarafsız karar vermek zorunda olan bir mekanizmanın başındasın. Türkiye’nin durumu ile ilgili sert bir açıklama yapmış olsaydı zaten Erdoğan’a o mesajı vermiş olacaktı, gidip yüzüne ‘sen bizim kararları nasıl takmazsın’ demesine gerek kalmazdı.”
Dava dalgalarının önünü kesmek
Altıparmak, Spano’nun ziyaretinin bir diğer amacının da Türkiye’den AİHM’e gidecek olan davalar için bir çözüm bulmak olduğuna işaret etti. Dava dalgalarının önü kesilmezse AİHM’in Türkiye’den doğru büyük bir basınç altında kalacağını söyleyen Altıparmak, şöyle konuştu: “Buna nasıl çözüm üretiriz?’ meselesi için Türkiye’ye geldi. ‘Şapkadan tavşan mı çıkarıyorsunuz, komisyon mu kuruyorsunuz ne yapıyorsunuz bilmiyorum ama bir yerden sonra biz bunun önünü kesemiyoruz’ denilmiştir muhtemelen. Anayasa Mahkemesi bir şekilde kabul edilemez kararı veriyor, o kararı alanlar soluğu Strasbourg’ta alıyor. Ne kadar tutacaksınız KHK ile ihraç edilenlerin dosyalarını eninde sonunda Strasbourg’a gidecek. Muhtemelen ‘şöyle bir çare bulsak, bunu mu yapsak’ diyerekten çare bulmaya çalıştılar” dedi.
HDP Eşbaşkanı uyarmıştı
HDP Eşbaşkanı Mithat Sancar da Spano’ya yönelik kaleme aldığı mektupta, fahri doktorayı kabul kararını tekrar gözden geçirmesini önermişti. Sancar, Türkiye’deki temaslarında ve açıklamalarında Avrupa Konseyi’nin ve AİHM’nin ilkelerine uygun olarak insan haklarından ve özgürlüklerinden yana bir tutum sergileyeceğini umut ettiğini yazmıştı, ancak bunlara yanıt olabilecek açıklamalar yapmadı.
İnsan Hakları Derneği de Türkiye’yi ziyaret eden Spano’ya gönderdiği mektupta, ”Türkiye sadece siyasi iktidardan müteşekkil değildir” dedi ve söz konusu ziyaretin Türkiye’deki ağır hak ihlallerinin onayı anlamına geleceğini vurguladı.
Akademisyen Mehmet Altan da ziyareti öncesi Spano’ya yönelik kaleme aldığı mektupta ”Kesinleşmiş beraat, Anayasa Mahkemesi’nin ve AİHM’nin hak ihlalleri kararlarına karşın, ben sizin fahri doktora alacağınız üniversiteme dönebilmiş değilim” dedi.
Mahkemenin imajını zedeledi
Avrupa Parlamentosu eski Türkiye Raportörü Kati Piri ise AİHM Başkanı Spano’ya çağrıda bulunarak ”Robert Spano, birçok akademisyeni uzaklaştıran İstanbul Üniversitesi’nden fahri doktora unvanı alacak. AİHM’in kredibilitesini zedelemeden önce iki kere düşünün” dedi. Erdoğan ile bir araya gelmesini eleştiren Kati Piri, şunları kaydetti: ”Avrupa’da en yüksek konumdaki bir yargıç neden Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşür? Türkiye, AİHM’de en fazla dosyası olan ülkelerden biri. Bu ziyaret mahkemenin imajını zedeledi.”
Dosyalardan haberdar mısın?
Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor da Robert Spano’ya şöyle seslendi: ”AİHM Başkanı Spano, Strasbourg’da Türkiye ile ilgili biriken dosyalardan haberdar mısınız? Zaman kaybettirecek ziyaretlerden sakınmalısın.”
Eski Avrupa Parlamenteri Rebecca Harms da sosyal medya hesabından söz konusu ziyarete tepki gösterdi. ANKARA
